Drones voor militairen | Bezoek aan het belegerde Avdiivka
en de taxichauffeur die vier oorlogen meemaakte.
Beste abonnee,
Welkom bij de 46ste editie van Standplaats Lemberg!
In de vorige aflevering treurde ik om de dood van Avdiivka. In deze nieuwsbrief staan we samen aan het sterfbed: ik slaagde erin de belegerde stad in te komen. Ga je mee?
Ook ontmoet je taxichauffeur Tomas, een zestiger, die maar liefst vier oorlogen meemaakte: die in Afghanistan, in Tsjetsjenië, in Georgië en nu in Oekraïne.
Voor dertiger Daniël is deze oorlog de eerste. Hij legt uit hoe hij transformeerde van IT’er tot wapenproducent.
Bedankt voor je steun via een betaald abonnement of via Tikkie!
Met groet,
Michiel
PS: wil je weten hoe Oekraïne reageert op Wilders’ verkiezingswinst? Luister HIER.
Bezoek aan een belegerde stad
De situatie rondom Avdiivka. Het rood gearceerde gebied is inmiddels in handen van de Russen. © DeepStateMap
Rond Avdiivka in de oostelijke provincie Donbas vindt momenteel een reusachtige veldslag plaats. De Russen proberen de Oekraïense troepen in het stadje te omsingelen, met enorme verliezen tot gevolg. In Avdiivka zijn nog zo'n duizend van de oorspronkelijk ruim 30.000 bewoners achtergebleven. Omdat er voortdurend heen en weer geschoten wordt, overleven zij al ruim anderhalf jaar in de kelders onder hun flatjes. Er is momenteel nog maar één weg naar de stad begaanbaar, en aan weerszijden van die route wordt gevochten. Dus zijn er nog amper hulpverleners die de tocht naar Avdiivka door deze ‘flessenhals’ wagen. ‘Kapelan’ Oleg Tkatsjenko doet dat wel, en ik mocht met hem mee. Zo kreeg ik de unieke mogelijkheid de 'ondergrondse bewoners' van de stad te ontmoeten -- waarschijnlijk voor het laatst.
Als je gaat, moet je je angst opzij zetten -- angst is ballast; paniek kan dodelijk zijn. Je hijst je vest over je schouders, klikt de gesp van je helm vast onder je kin, houdt je tourniquet voor het grijpen. Tijdens de rit schuif je het raam op een kier, zodat je hoort wat er buiten gebeurt; je houdt één hand aan het portier, klaar om elk moment uit de auto te springen.
Je blik klampt zich vast aan de meest ervaren frontbewoner, je oren horen elk geluid: hoe reageert hij? Let op! Je bent hier zo dichtbij dat het geluid van ‘uitgaand’ vuren ook de vijand kan zijn. Elk moment kun je op de grond duiken; telkens zoek je naar de dichtstbijzijnde schuilplaats. Ondertussen nemen je ogen de verwoesting op, probeer je zielenroerselen te doorgronden.
Je luistert naar de stem die de ontreddering lispelt in je oren. Je reageert als mens, en registreert als journalist: houdt de rode draad van je geschreven reportage in de gaten, en de opbouw van je radio-montage. Ben je straks in staat de wereld te vertellen wat hier speelt? Hoort de luisteraar de stem van degene voor wie je kwam? Kan de lezer doorvoelen wat hij meemaakt?
Mijn bezoek aan Avdiivka vatte ik in een reportage (12 min) voor Radio 1 Bureau Buitenland. Die staat gepland voor maandag 27 november, maar is nu al exclusief te beluisteren op Standplaats Lemberg! Druk op PLAY en zet je speaker aan.
Lees HIER mijn geschreven reportage uit Avdiivka (Trouw, 20 november 2023) of klik op onderstaande afbeelding om de tekst te vergroten.
‘Citeer nooit de taxichauffeur’
Taxichauffeur Tomas Grigorovitsj. Foto: Adriaan Backer
Het is een gouden regel in de journalistiek: citeer nooit de taxichauffeur. De kans is immers groot dat je louter cliché-antwoorden krijgt. Bovendien wek je niet bepaald de indruk diepgravend onderzoek te doen. Maar als de taxichauffeur vier oorlogen meemaakte en zelf graag de twintigste-eeuwse Kyivse schrijver Michail Boelgakov citeert, dan lijkt een verslag van een ontmoeting met hem gerechtvaardigd.
Lees HIER het verhaal van taxichauffeur Tomas of klik op de afbeelding hieronder om de tekst te vergroten.
Van IT’er tot bouwer van kamikazedrones
Daniël is zo’n jongeman die geen vlieg kwaad doet -- althans, dat zeggen z’n vrienden over hem. Als succesvol ondernemer in de IT had hij een heel ander leven kunnen leiden. Hij had carrière kunnen maken over de grens, maar hij bleef om zijn land te verdedigen. In een werkplaats in het West-Oekraïense Uzhgorod knutselt hij bomdrones en kamikazedrones in elkaar, die hij levert aan Oekraïense militairen. Ik ben Daniël dankbaar voor zijn open reflectie op zijn transformatie van IT’er naar wapenproducent.
Luister HIER naar mijn reportage voor Radio 1 (Bureau Buitenland, 30 oktober 2023) en lees HIER het verhaal van Daniël (Trouw, 28 oktober 2023), of klik op de afbeelding hieronder om de tekst te vergroten.
Over Standplaats Lemberg:
Als correspondent doe ik verslag voor Radio 1 en Dagblad Trouw. Maar omdat de mooiste verhalen niet in artikelen of radioreportages te vatten zijn, krijg je die elke maand in je inbox via Standplaats Lemberg.
Lees hier meer, en klik hier voor het Archief.
Ken je iemand die ook interesse heeft voor Standplaats Lemberg? Deel deze inschrijflink met diegene die meer verhalen wil horen uit Midden- en Oost-Europa, of maak reclame op social media.
Wil je mij en mijn werk steunen? Dat kan je doen door betalend abonnee te worden. Klik hiervoor op Subscribe en kies een maandbedrag.
Een eenmalig financieel hart onder de riem kan ook! Doe dat via Tikkie.
Ideeën, vragen of suggesties? Mail mij op mdriebergen[@]hotmail.com of stuur een DM op Twitter.
De volgende editie verschijnt op Oudjaarsdag. Tot dan!