Oligarch in 't nauw | Twee generaties oorlog
en berichten uit Kupjansk en Bakhmut.
Beste abonnee,
Dit is Albina. Toen de Russen kwamen, lag Saltovka, de buitenwijk van Charkiv waar deze gepensioneerde bibliothecaris woont, in de frontlinie. Tien dagen lang overleefde ze honger, dorst, kou en beschietingen, voordat ze eindelijk werd geëvacueerd.
Nu loopt ze over straat met een schepje en een bezempje om de rommel van bouwvakkers op te ruimen. Want terwijl de oorlog nog gaande is, en Charkiv slechts dertig kilometer van Rusland ligt, wordt Saltovka gerenoveerd. Bouwlieden dichten de bomkraters op het dak, bewoners keren druppelsgewijs terug. Op de binnenplaats bieden ze nog bruikbare kleding aan. Heel voorzichtig denken ze na over de toekomst.
In deze 44ste aflevering van Standplaats Lemberg meer voorbeelden van de veerkracht die ik ervaar in Oekraïne -- wat het werken in dit land in oorlog voor mij zo aantrekkelijk maakt.
Bedankt voor je steun via je abonnement of via Tikkie!
Met groet,
Michiel
Lees HIER mijn reportage vanuit Saltovka (Trouw, 19 september 2023) of klik op onderstaande schermafbeelding om de tekst te vergroten.
De oorlogsgeneratie (1)
We rijden door Kryvy Rih, de staalstad in het zuidoosten waar president Zelensky vandaan komt. Langs de weg zien we een steiger staan. Twee mannen kijken toe hoe een vrouw aan een muurschildering werkt. De silhouetten worden al zichtbaar: hier worden mannen afgebeeld die sneuvelden in hun strijd, tegen de Russen en voor meer democratie.
We stoppen en raken in gesprek. De mannen, 18 en 32 jaar oud, herinneren ons er nog eens aan dat de oorlog niet vorig jaar begon, maar tien jaar geleden. Ze maken duidelijk dat ze die strijd niet alleen voeren tegen de Russen, maar ook tegen de oligarchen die zo gemakkelijk door Moskou -- of andere internationale machten -- voor het karretje worden gespannen.
Dit gevoel wordt nog altijd breed gedeeld in Oekraïne: ook de nieuwe generatie, die je gerust een oorlogsgeneratie kunt noemen, zal nooit blind achter een leider aanlopen -- Zelensky, of een andere. Er zijn veel te veel stadsgenoten die hun leven gaven in de strijd voor vrijheid.
Lees HIER mijn reportage (Trouw, 30 september 2023), met beeld van Adriaan Backer, of klik op onderstaande schermafbeelding om de tekst te vergroten.
Een van de tekenen dat de strijd tegen de oligarchie ook tijdens de oorlog doorgaat, is de arrestatie van één van die oligarchen: Igor Kolomojski. Deze steenrijke zakenman, die fabrieken, sportclubs en mediakanalen in zijn bezit heeft, werd afgelopen maand opgepakt op verdenking van fraude en witwassen.
Lees HIER meer over de zaak (Trouw, 15 september 2023) of klik op onderstaande schermafbeelding om de tekst te vergroten.
De oorlogsgeneratie (2)
Terwijl de ‘Majdangeneratie’ al tien jaar vecht, groeit er een nieuwe generatie kinderen op met online les. Eerst was er COVID, waardoor ze niet naar school konden. Toen begon de oorlog. In een stad als Charkiv is fysiek onderwijs sinds 24 februari 2022 verboden.
Nu is online les geen optie meer, vindt juf Tatjana. Jonge kinderen weten niet meer hoe ze met leeftijdsgenoten moeten omgaan. Het veelvuldig gebruik van telefoon en tablet leidt tot oogklachten. Met de hand schrijven kunnen ze niet. Het thuiszitten leidt tot conflicten binnen gezinnen. Dus geeft haar school vanaf dit seizoen les in een ondergronds parkeergarage. Dat kan wel.
Het gesprek dat we voerden met Tatjana duurde wel drie uur. Ze vertelde hoe ze doorging met lesgeven aan haar leerlingen, die overal en nergens naartoe vluchtten. Hoe ze zo, ondanks raketinslagen in de buurt en periodes van stroomuitval, vertrouwenspersoon werd van kinderen die er niks aan kunnen doen dat het oorlog is.
Lees HIER mijn interview met juf Tatjana (Trouw, 31 augustus) of klik op onderstaande schermafbeelding.
Berichten van het front
Tijgeren door het veld, terwijl de artillerie op je jaagt en je niet weet of je over een landmijn kruipt. Oprukken met pantserwagens, met de angst voor akelig precieze Russische kamikazedrones. “Er is geen aanval zonder verliezen. Als je gaat, weet je zeker dat een van je kameraden niet terugkeert.”
Met fotograaf Adriaan Backer werk ik aan een aantal verhalen over Oekraïense militairen -- waarover ik in de volgende aflevering meer schrijf. In het frontgebied in de regio Donbas ontmoetten we de brigades die een gebied nabij Bakhmut heroverden: Klischiivka en Andriivka, twee dorpen waarvan je eerder nooit hebt gehoord maar die vanwege de spoorweg die erlangs loopt een sleutelrol spelen in de aanvoer van de Russen. De strijd om Bakhmut gaat door.
Lees HIER mijn interview met de militairen (Trouw, 22 september 2023) of klik op onderstaande schermafbeelding om de tekst te vergroten.
Luisteren:
Voor Radio 1 Bureau Buitenland deed ik verslag van mijn bevindingen in de verschillende frontgebieden: luister HIER en HIER naar mijn updates over het tegenoffensief in de provincie Zaporizja, HIER over de strijd in de regio Charkiv en HIER over het conflict met Polen rondom de graanexport.
Ook in Koepjansk, de provincie Charkiv, wordt hard gevochten. Een week of zes geleden leek het erop dat de Russen -- met gebruik van honderden tanks en tienduizenden manschappen -- opnieuw een doorbraak richting Charkiv probeerden te forceren. De autoriteiten riepen de bewoners op te vertrekken, maar dat doen ze niet.
Lees HIER mijn reportage vanuit Koepjansk (Trouw, 26 augustus 2023) of klik op onderstaande schermafbeelding om de tekst te vergroten.
Over Standplaats Lemberg:
Als correspondent doe ik verslag voor Radio 1 en Dagblad Trouw. Maar omdat de mooiste verhalen niet in artikelen of radioreportages te vatten zijn, krijg je die elke maand in je inbox via Standplaats Lemberg.
Lees hier meer, en klik hier voor het Archief.
Ken je iemand die ook interesse heeft voor Standplaats Lemberg? Deel deze inschrijflink met diegene die meer verhalen wil horen uit Midden- en Oost-Europa, of maak reclame op social media.
Wil je mij en mijn werk steunen? Dat kan je doen door betalend abonnee te worden. Klik hiervoor op Subscribe en kies een maandbedrag.
Een eenmalig financieel hart onder de riem kan ook! Doe dat via Tikkie.
Ideeën, vragen of suggesties? Mail mij op mdriebergen[@]hotmail.com of stuur een DM op Twitter.
De volgende editie verschijnt op de laatste zondag van oktober. Tot dan!