Het Prigozhin-circus en Oekraïne | De nacht van de kamikaze-drones
en de Zilveren Reissmicrofoon!
Beste abonnee,
Wat een toestand hè, in Rusland, de afgelopen dagen. Die Wagner-commandant Prigozhin, die in plaats van dat ‘ie een Russische vlag in een ruïne van een veroverd woonblok van Bachmoet plant, plotseling richting Moskou opmarcheert…
Wat betekende dit hele circus nou voor de Oekraïners, behalve dat ze 36 uur lang grootverbruikers van popcorn werden? Ik vertelde er gisteren over in Op1NL.
Kijk HIER de uitzending terug.
Verder in deze 41ste editie van Standplaats Lemberg aandacht voor onze winst -- hoera! -- van de Zilveren Reissmicrofoon, de watersnood in Kherson, en mijn verslag vanuit Kyiv van een nacht vol kamikaze-drones.
Bedankt voor je steun via je abonnement of via Tikkie!
Met groet, Michiel
PS: wist je dat ondanks de oorlog de strijd tegen corruptie in Oekraïne gewoon doorgaat? Luister HIER naar mijn uitleg bij Bureau Buitenland (Radio 1, 23 juni 2023).
Viktor en Svitlana
“Zie, de mens…”
Sommige abonnees van Standplaats Lemberg vragen me weleens hoe ik het volhoud, dat verslag doen van die oorlog.
Dit portret van Adriaan Backer is mijn antwoord. Viktor en Svitlana, een echtpaar in het dorp Snihoerivka, waar hard gevochten is, hadden er altijd van gedroomd in één huis te wonen met het gezin van hun dochter. Hun huis is nu verwoest, renovatie is niet in zicht, en hun dochter is met haar gezin gevlucht. Dus houdt het echtpaar zich bezig met groente verbouwen in hun moestuin, het verzorgen van hun honden, en zijn ze naarstig op zoek naar een nieuwe droom.
Door me te richten op de mens, en zijn/haar verhaal, de betekenis die de oorlog heeft voor hun leven, krijgt al die verschrikking context. Het verhaal van Viktor en Svitlana is verdrietig, maar nu kan een breed publiek hun verhaal lezen en op die manier met hen meeleven. Adriaan toont het echtpaar zoals ze zijn: vol verdriet en nostalgie, maar ze leven nog en ze zijn elkaar tot steun. Ik zal dit echtpaar in Snihoerivka nooit vergeten.
Lees HIER mijn verhaal over Viktor en Svitlana, of klik op het screenshot hieronder.
Foto: © Adriaan Backer
De Zilveren Reissmicrofoon
Radio is een droom. Geef je droom nooit op!
Hier staan we dan: collega Edwin en ik. Namens ons team, Kateryna (research), Sophie (stem) en Herman (eindredactie) houden we de belangrijkste en mooiste prijs in onze handen die we maar winnen konden: de Zilveren Reissmicrofoon voor de podcast Stad in Oorlog.
De flashback kwam onvermijdelijk. Ik dacht terug aan mijn eerste live-optredens bij Radio Lelystad, waarbij ik met zo’n zware zender met antenne over m’n schouder de straat op ging om mensen te interviewen over het nieuws; de politieke programma’s die ik samen met Piet Pieterse presenteerde bij de Lokale Omroep Ede; de moeizame stages van deze verlegen journalistiek-student bij Omroep Gelderland en het NOS Radio 1 Journaal; het gevoel van thuiskomen bij VPRO Radio 1 op m’n twintigste -- met dank aan eindredacteur Kees Schaepman en redacteur Maarten Slagboom; de geweldige loopbaan bij NRCV Radio 1 die daarop volgde, met de nachtradio van Casa Luna, m’n allerbeste collega Joga Brouwers…
En toen het halsbrekende avontuur: de oversteek naar Midden-Europa, als correspondent -- wat ik het allerliefste wilde; het aanvankelijke succes, en de reeks spannende maar moeilijke jaren die volgde; de regio die een niche werd, een bijna-bankroet eind 2017; een verbeten gevecht om überhaupt staande te blijven… Toen de doorstart als tv-researcher en gids, naast noest door-schrijven en -radiomaken; m’n verslaggeving van de opstand in Wit-Rusland in 2020; de invasie in Oekraïne in 2022; gebeurtenissen die mijn regio tot brandpunt van het wereldnieuws maakten.
Radio is een droom. Wat er ook gebeurt: geef je droom nooit op!
Wat is vrede? “Mijn eigen grote, zachte, geliefde bed.”
Foto: © Adriaan Backer
Als het oorlog is, verlang je naar vrede. Maar wat betekent vrede eigenlijk?
Het afgelopen jaar sprak ik met talloze vluchtelingen, frontbewoners en militairen. Een constante in hun verhalen was het verlangen naar het ‘normale leven’. Ze willen terug naar huis (toen dat nog bestond), weer aan het werk (toen de fabriek nog functioneerde), hun kinderen zien (toen die nog niet gevlucht waren) of hun ouders opzoeken (toen die nog niet gevangen zaten in bezet gebied).
In het deels overstroomde Cherson ontmoette ik Nina Afanasyevna, die -- een wonder! -- door een Oekraïens reddingsbootje werd bevrijd uit haar datsja op de door Rusland bezette andere oever van de rivier. Ze kan weer naar huis! Haar familie bleek haar palmboom goed te hebben verzorgd tijdens haar afwezigheid, ze kon haar koelkast weer volstoppen met lekkere dingen, ze kon eindelijk haar familie weer opzoeken, en vooral: daar kan ze weer kan slapen in haar ‘eigen grote, zachte, geliefde bed’.
Lees HIER mijn interview met Nina (Trouw, 13 juni 2023) of klik op onderstaand screenshot.
Lees HIER meer verslagen over de overstroming in het frontgebied van Cherson, en luister HIER naar m’n reisverslag vanuit de getroffen regio bij Bureau Buitenland (Radio 1, 7 juni 2023), waarna ook Wim Zwijnenburg van vredesorganisatie PAX aan het woord komt, die de milieuschade van de ramp onderzoekt.
De nacht van de kamikaze-drone
Rookwolk van een ontplofte kamikaze-drone in Kiev, 30 mei 2023 (Foto: MD)
Rond twee uur ’s nachts, als iedereen slaapt, begon de sirene van het luchtalarm te loeien. In het hostel was wat gestommel hoorbaar: een aantal gasten daalde – ietwat lacherig – af naar de kelderverdieping. Ik bleef liggen. Pas ruim een uur later, om kwart over drie, klonk een klap die op luchtafweer lijkt. Nu was ik klaarwakker.
Op hetzelfde moment hoorde ik de drone. Het geluid van zo’n kamikazevliegtuigje houdt het midden tussen zoemen en pruttelen, alsof er een oude brommer komt aangereden. Het gevaarte kwam dichter- en dichterbij, en het gebrom ging gepaard met geratel van iets dat wegheeft van mitrailleurvuur – en een gevoel van lichte paniek. Toen stierf het weg. Even later volgde een luide explosie. Er moest iets geraakt zijn.
De straten waren donker en uitgestorven. Vanwege ‘kommandantski tsjas’, ofwel spertijd, die in Kyiv duurt van middernacht tot 5 uur ’s ochtends, mogen alleen hulpdiensten en verslaggevers de straat op. Op het plein bij het metrostation kwam nog een drone over; die werd opgejaagd door rode strepen van de luchtafweer. Daar was toen ook de zwarte rookwolk zichtbaar, die boven de stad hing. Die bleek het gevolg van een grote brand in een gebouw aan de overkant van de rivier. Het gebouw was getroffen door twee voltreffers, wisten werklieden die in de buurt bezig waren met wegreparaties, te vertellen.
Schuilende bewoners van Kiev na de aanval met kamikazedrones in Kiev, 30 mei 2023 (Foto: MD)
Lees HIER mijn verslag van mijn drone-nacht in Kiev (Trouw, 30 mei 2023) of klik op onderstaand screenshot.
Over Standplaats Lemberg:
Als correspondent doe ik verslag voor Radio 1 en Dagblad Trouw. Maar omdat de mooiste verhalen niet in artikelen of radioreportages te vatten zijn, krijg je die elke maand in je inbox via Standplaats Lemberg.
Lees hier meer, en klik hier voor het Archief.
Ken je iemand die ook interesse heeft voor Standplaats Lemberg? Deel deze inschrijflink met diegene die meer verhalen wil horen uit Midden- en Oost-Europa, of maak reclame op social media.
Wil je mij en mijn werk steunen? Dat kan je doen door betalend abonnee te worden. Klik hiervoor op Subscribe en kies een maandbedrag.
Een eenmalig financieel hart onder de riem kan ook! Doe dat via Tikkie.
Ideeën, vragen of suggesties? Mail mij op mdriebergen[@]hotmail.com of stuur een DM op Twitter.
De volgende editie verschijnt op de laatste zondag van juli. Tot dan!