Oorlog in Oekraïne | Op reis door de Donbas
Beste abonnee,
Welkom bij Aflevering 30 van Standplaats Lemberg!
Reis met me mee door de Donbas, de regio in Oost-Oekraïne die de Russen stukje bij beetje veroveren -- en daarmee volledig vernietigen.
De meeste bewoners zijn gevlucht, maar niet iedereen doet dat. Wie zijn de achterblijvers? Dat zijn bijvoorbeeld deze kinderen, die we ontmoeten op een trapveldje in de stad Kramatorsk, met hun voetbaltrainer Maksim. En nog vele anderen. Laten we ze leren kennen.
Geen betalend abonnee, maar toch blij met mijn werk? Steun me via Tikkie. Veel dank!
Met groet,
Michiel
Luister HIER naar mijn radioreportage (8 min) over de achterblijvers van de Donbas, onder wie deze kids (Radio 1 Bureau Buitenland, 12 juli 2022).
En lees HIER het verhaal over het voetbalteam (Trouw, 5 juli 2022).
Oekraïne EU-kandidaat. En nu?
Maar eerst: de oorlog brengt het proces in een stroomversnelling. Plotseling is Oekraïne kandidaat-lid van de Europese Unie. Hoe reageren de Oekraïners op dit nieuwsfeit? Ik vertel erover op Radio 1.
Luister HIER het hele gesprek (Radio 1 Bureau Buitenland, 24 juni 2022).
De achterblijvers
De bewoners van Kramatorsk die niet willen of kunnen vertrekken leven van humanitaire hulp. Die wordt hen verleend door actieve leden van de pinkstergemeente. Op het terrein van de kerk bestieren Andrej en Andrej twee ovens, waarin ze elke dag driehonderd broden bakken. Na de ochtenddienst -- elke dag stipt om 9 uur -- delen de kerkleden die uit onder de bewoners.
De keuken van Andrej en Andrej bij de kerk van Kramatorsk (Foto’s: MD)
Op het terrein van de kerk ontmoeten we voorganger Joeri Soekiech en werktuigbouwkundige Joerko Kovalenko. De laatste zit werkloos thuis, nadat de fabriek op de eerste dag van de oorlog sloot. Hij probeerde te vluchten, maar kwam elders niet aan de bak. Dus is hij terug in Kramatorsk en leeft hij van het brood dat hem gegeven wordt. De voorganger, pastor Joeri, zal vertrekken zodra de Russen komen, vertelt hij: voor hem is blijven onveilig, want hij houdt van Oekraïne en steunt dus het leger.
Pastor Joeri en werktuigbouwkundige Joerko bij de kerk van Kramatorsk (Foto’s: MD)
Lees HIER mijn reportage over de broodbakkers van Kramatorsk (Trouw, 15 juli 2022).
Terwijl de volwassenen lijden onder depressie, boosheid en verdriet, blijven de kinderen van de Donbas sterk en vrolijk. Zij weten niet anders dan dat het oorlog is: die begon al in 2014 en duurt dus al hun hele leven. Op de lokale markt van Kramatorsk ontmoeten we deze jongedames. Zij steken de draak met hun ouders door damesschoenen aan te trekken en doen blijmoedig de groetjes aan heel Nederland. Zullen zij over drie maanden nog leven, en zo ja, hoe en waar?
De kinderen van Kramatorsk (Foto’s: MD)
Toch nog gevlucht
Sommigen vertrekken pas als het eigenlijk al te laat is. In de stad Bachmoet treffen we groepen vluchtelingen aan. In een zaaltje van een lokale kerk zit een handjevol mensen uit het plaatsje Novoloeganske. Zij verkeren in een shocktoestand en zijn uitgehongerd.
Het gezin van Vera Sjoeklina kroop die ochtend voor het eerst sinds anderhalve maand de kelder uit, vertelt de moeder: ze ontkwamen ternauwernood aan het artillerievuur. Een echtpaar vertelt dat van hun huis niets over is dan een stapeltje stenen tot kniehoog. Een andere vrouw vertelt dat verschillende buren dood zijn.
Ook in Bachmoet zijn ze niet veilig, zo blijkt: overal zijn kraters van inslagen. Zodra de groep verder is vervoerd, arriveert er een nieuwe groep evacuees. Zij moeten -- samen met ons -- opnieuw de kelder in om te schuilen voor de beschietingen.
Lees HIER mijn verslag over de nieuwe vluchtelingenstroom (Trouw, 7 juli 2022).
De artillerie-regen
Het Oekraïense leger ziet liever dat alle bewoners vertrekken. “Ik word altijd kwaad als ik gezinnen met kinderen zie”, vertelt militair Miroslav ons als we samen koffie halen in een van de weinige winkeltjes in Slovjansk die nog open zijn. De gouverneur heeft de bewoners meermaals opgeroepen elders een veilig heenkomen te vinden, “zodat het leger zich beter kan concentreren op de verdediging”.
Is de Donbas eigenlijk wel te verdedigen? Moeilijk, blijkt uit mijn interview met de militair. Miroslav is lid van het Donbas-regiment: een bataljon van vrijwillige en ervaren strijders, die geen blad voor de mond nemen. De Russen hebben eindeloos de beschikking over artillerie, zegt Miroslav. Voor hem en zijn mannen zit er vaak dan ook weinig anders op dan te schuilen onder de grond.
Lees HIER mijn interview met militair Miroslav Koptilo (Trouw, 9 juli 2022).
Uitsmijter
Is er humor in de oorlog? Even een uitstapje naar Cherson, de door Rusland bezette regio in het zuiden van Oekraïne. Daar herovert het Oekraïense leger zowaar wat terrein, en dus is Chornobaivka weer in het schootsveld. Chornobaivka is een vliegveld dat door de Russen als militaire uitvalsbasis wordt gebruikt en -- tot hilariteit van de Oekraïners -- al ontelbare malen met succes is aangevallen.
Luister HIER naar mijn korte verslag (Radio 1 Bureau Buitenland, 23 juni 2022).
Over Standplaats Lemberg:
Als correspondent doe ik dagelijks verslag voor Radio 1 en Dagblad Trouw. Maar omdat de mooiste verhalen niet in artikelen of radioreportages te vatten zijn, krijg je die elke drie weken in je inbox via Standplaats Lemberg.
Lees hier meer, en klik hier voor het Archief.
Ken je iemand die ook interesse heeft voor Standplaats Lemberg? Deel deze inschrijflink met diegene die meer verhalen wil horen uit Midden- en Oost-Europa, of maak reclame op social media.
Wil je mij en mijn werk steunen? Dat kan je doen door betalend abonnee te worden. Klik hiervoor op Subscribe en kies een maandbedrag.
Een eenmalig financieel hart onder de riem kan ook! Doe dat via Tikkie.
Ideeën, vragen of suggesties? Mail mij op mdriebergen[@]hotmail.com of stuur een DM op Twitter.
De volgende editie is over drie weken. Tot dan!