Drie maanden oorlog | Op pad met Eddy van Wessel
Beste abonnee,
Welkom bij Aflevering 28 van Standplaats Lemberg!
De Russische invasie in Oekraïne is nu drie maanden oud. De afgelopen weken nam ik de oorlogsschade op in en rond Kyiv en Charkiv -- en ook de Oekraïners deden dat. De vrouw op de foto is Olesja. Twee maanden lang sliep ze met haar zoontje op een matras in de gang, en hoorde en zag ze de beschietingen dichtbij. Nu staat er een kapotgeschoten tank naast de uitvalsweg…
Het leven van álle Oekraïners is veranderd door de oorlog. Dat merkte ik toen ik een roadtrip maakte van het oosten naar het westen van het land.
Olesja bij de kapotgeschoten Russische tank in Irpin (Foto: © MD)
De afgelopen weken werkte ik aan een reeks publicaties samen met Eddy van Wessel. Deze fotojournalist werkte eerder in landen als Tsjetsjenië, Syrië en Afghanistan. Hij richt zich op het overleven van de mens in oorlogsomstandigheden -- immer in zwart-wit, in directe en dichtbije stijl.
Naast zijn beelden presenteer ik je ook een overzicht van mijn recente bijdragen voor krant en radio. Neem de tijd, zou ik zeggen.
Blij met mijn werk? Steun via Tikkie is immer welkom!
Met groet,
Michiel
Hotel AN-2
Hotel AN-2 en omstreken (Foto: © MD)
Op 9 mei -- de Dag van de Overwinning, maar da’s toevallig -- was ik de allereerste gast die weer incheckte in AN-2. Op 24 februari, toen de invasie begon, had het hotel in Charkiv voor onbepaalde tijd de deuren gesloten. Op de vroege ochtend van die dag was ik wakker gebeld. “De Russen komen. Charkiv wordt gebombardeerd. We moeten weg.” Ik had de conciërge horen vloeken op de binnenplaats, en had de explosies gehoord. Een vlucht van vier dagen volgde.
Ik verblijf al acht jaar in het hotel aan de Plechanovska-straat. Het is genoemd naar het beroemde Sovjet-vliegtuig Antonov AN-2: het hotel hangt vol foto’s en prenten van het toestel en zelfs op de zeepjes staat het afgebeeld. In februari 2014 ontmoette ik er gewone hotelgasten: Oekraïense zakenlui en een enkele ondernemer uit Duitsland en Canada. Het rommelde al wel in de stad: het stadhuis was op dat moment bezet door pro-Russen. Tijdens mijn volgende bezoek was het hotel leeg, omdat de oorlog begonnen was. In de maanden erna zat AN-2 vol vluchtelingen uit de Donbas.
Toen het bewuste telefoontje kwam, die donderdagochtend in februari, was ik bang geweest dat ik er nooit meer komen zou. Nu was ik terug. Gebouwen eromheen waren beschadigd of zelfs verwoest, maar het hotel heeft geen schrammetje. De familie die het hotel runt had een aantal weken in de kelder onder de grond gewoond. Hoewel de stad nog angstwekkend leeg is, durven ze het hotel weer te openen. En ik was de eerste!
Luister HIER naar mijn verslag over de lege stad Charkiv en het nabijgelegen front in het dorp Stari Saltiv (Radio 1 Bureau Buitenland, 12 mei 2022).
Een week lang verbleef ik in Charkiv. Ik bezocht de metrostations, die omgetoverd zijn tot schuilkelders, waar veel mensen al wekenlang permanent verblijven. En ik trok naar Saltovka, de stadswijk die hevig werd gebombardeerd door de Russen.
Luister HIER naar mijn radioreportage (8 min, Radio 1 Bureau Buitenland, 20 mei 2022).
Op pad met Eddy van Wessel
“Ik fotografeer in zwart-wit, omdat je daarmee teruggaat naar de inhoud van het beeld, je gaat heel erg naar details kijken, naar sfeer. Als een tekst in vier kleuren geschreven is, kijk je alleen maar naar die kleurtjes, en lees je niet meer wat er staat. Voor mij bevatten zwart en wit alle kleuren van de wereld.”
Ben je geen abonnee van Trouw? Klik op de foto, dan kun je de tekst lezen!
Dorp onder water
Lees HIER onze meest recente publicatie: over het dorp Demidiv dat onder water werd gezet om de Russische opmars richting Kiev te stoppen (Trouw, 28 mei 2022).
Schuilen in de metro
Lees HIER over het wel en wee van de bewoners van het metrostation, de grootste schuilkelder van Charkiv (Trouw, 21 mei 2022).
De kapotgebombardeerde woonwijk
Lees HIER over de stadswijk Saltovka in Charkiv, die flink gebombardeerd werd (Trouw, 16 mei 2022).
De frontdorpen rond Charkiv
Lees HIER over de helden die de frontdorpen rond Charkiv evacueren (Trouw, 12 mei 2022).
Terug naar Irpin
Lees HIER over het lot van de bewoners van Irpin bij Kiev, dat door de Russen werd bezet en verwoest. (Trouw, 9 mei 2022).
Bekijk HIER meer beelden van Eddy van Wessel, en hieronder onder een uitsnede van een interview van Eric Brassem met de fotojournalist.
Luister ook naar:
** 28 april 2022: Ook in Transnistrië, de afgescheiden Moldavische republiek, is het onrustig. Wat staat er op het spel? Luister naar Bureau Buitenland
** 3 mei 2022: Met kameraden Geert Jan Hahn en Floris Akkerman op reis van Transnistrië naar de Donbas! Luister of download de BNR Perestrojkast
** 16 mei 2022: Toen ik na een week weer uit Charkiv vertrok, was het al een stuk levendiger. Luister naar De Wereld Vandaag van Radio1BE
**27 mei 2022: Te gast bij de podcast van Tim de Wit en Arend Jan Boekestijn over werken als oorlogsjournalist. Luister of download Europa Draait Door
Meer lezen in Trouw:
** 2 mei 2022: Nu Rusland de havens aan de Zwarte Zee verwoest en blokkeert, kan het graan van deze boer nergens naartoe. Lees
** 6 mei 2022: In het bezette Cherson wordt Lenin weer op zijn voetstuk gezet en betaal je binnenkort met de roebel. Lees
** 14 mei 2022: Nu de Oekraïners de Russen terugdrijven, komt Charkiv heel voorzichtig weer tot leven. Lees
** 24 mei 2022: Drie maanden oorlog raakt iedereen in Oekraïne: ik maakte een roadtrip van Oost- naar West-Oekraïne en sprak met de mensen die ik tegenkwam. Lees
** 24 mei 2022: Oekraïne lijdt onder een brandstoftekort. Dat leidt tot spanningen bij de pomp. Lees
Over Standplaats Lemberg:
Als correspondent doe ik dagelijks verslag voor Radio 1 en Dagblad Trouw. Maar omdat de mooiste verhalen niet in artikelen of radio-reportages te vatten zijn, krijg je die elke drie weken in je inbox via Standplaats Lemberg.
Lees hier meer, en klik hier voor het Archief.
Ken je iemand die ook interesse heeft voor Standplaats Lemberg? Deel deze inschrijflink met diegene die meer verhalen wil horen uit Midden- en Oost-Europa, of maak reclame op social media.
Wil je mij en mijn werk steunen? Dat kan je doen door betalend abonnee te worden. Klik hiervoor op Subscribe.
Een eenmalig financieel hart onder de riem kan ook! Doe dat via Tikkie.
Ideeën, vragen of suggesties? Mail mij op mdriebergen[@]hotmail.com of stuur een DM op Twitter.
De volgende editie is over drie weken. Tot dan!