Oorlog in Oekraïne | Berichten uit Dnipro & de Donbas
Beste abonnee,
Welkom bij Aflevering 27 van Standplaats Lemberg!
De afgelopen week was ik in de Oost-Oekraïense stad Dnipro, om verslag te doen van de slag om de nabijgelegen regio Donbas. De stad zet zich schrap, zo bleek: voor overheidsgebouwen liggen zandzakken, veel ramen zijn dichtgetimmerd of dichtgeplakt, en er arriveren massa’s vluchtelingen.
Priester Sergiej besprenkelt de gelovigen in Dnipro met wijwater. Foto: © MD
Tegelijkertijd leefde de stad in verwachting van Pasen, dat afgelopen weekend plaatsvond. “Onze ziel is onsterfelijk. Dat is ons geluk”, sprak priester Sergiej. In tijden van verwoesting en dood is het goed om iemand te spreken die nadenkt over het leven na dit leven.
Lees HIER mijn verslag vanuit Dnipro (Trouw, 17 april 2022).
Voor de avondlijke sfeer in de stad, zie mijn tweet:
Mijn collega’s van bijlage De Verdieping van Trouw vroegen me een portret te schrijven van de Donbas. In die regio, waar ik de afgelopen acht oorlogsjaren veel kwam, strijden trots en trauma om voorrang. Het Russische offensief betekent de genadeslag voor de fabrieken en kolenmijnen.
Lees HIER mijn portret van de Donbas (Trouw, 25 april 2022).
Wil je mij en mijn werk steunen? Dat kan je doen door betalend abonnee te worden. Klik hiervoor op Subscribe (mocht je al ‘gratis’ abonnee zijn, klik dan eerst op ‘unsubscribe’).
Een eenmalig financieel hart onder de riem kan ook! Doe dat via Tikkie.
Met groet,
Michiel
Dnipro en de Donbas. Bron kaartje: NOS.
Portret van Slovjansk & Kramatorsk
Het radioprogramma Met het Oog op Morgen (NOS) vroeg me iets te vertellen over Slovjansk en Kramatorsk. Deze twee steden in de Donbas zijn van strategisch belang in de strijd.
Slovjansk, zomer 2014: Lenin stond nog op z’n voetstuk, en veel gebouwen waren verwoest. Foto’s: © MD
Tijdens mijn eerste bezoek, in juli 2014, was Slovjansk net weer in handen gevallen van het Oekraïense leger. Omdat de brug over de Severski Donets was opgeblazen, moesten we over een pontonbrug. Langs de weg trof ik wrakken van pantservoertuigen aan; de stad zelf oogde grotendeels verlaten.
In Slovjansk sprak ik getuigen van de oorlog: drie vrouwen, die naar hun deels verwoeste appartementencomplex stonden te kijken. “Het waren de separatisten die schoten”, zei een van de vrouwen. “Nee, het Oekraïense leger”, verbeterde de ander haar. “De Russen provoceerden het leger, dat vervolgens begon te schieten”, besloot de derde.
Over politiek en over oorlog konden de vrouwen kort zijn: alle politici zijn criminelen, en de oorlog was hen overkomen – als een hevige storm die net tot bedaren is gekomen. Liever spraken ze over de trots van Slovjansk: de fabrieken, die werk gaven aan de bewoners. Hun loyaliteit bleek niet bij ‘Moskou’ of ‘Kiev’ te liggen, maar bij hun eigen regio: de Donbas.
Lees HIER mijn verslag vanuit het Slovjansk van toen (5 augustus 2014).
Luister HIER het gesprek met presentator Wilfried de Jong terug (Met Het Oog Op Morgen, 19 april 2022).
Talkshow Op1 en de Donbas
Ook talkshow Op1 vroeg me over de Donbas te vertellen. Voor mij was het een bijzondere ervaring dat zo’n groot platform nu eindelijk aandacht heeft voor de regio die me zo na aan het hart ligt.
Kijk HIER het volledig gesprek terug (Talkshow Op1, 6 april 2022).
In Memoriam: Marioepol, de havenstad van de Donbas
Lena Ponamorova in Marioepol. Foto uit archief LP
“Marioepol is de plek waar mijn herinneringen wonen. De eerste kus, de wandeling van het eindexamenfeest terug naar huis… Toen ik later, als lerares, van hetzelfde feest terug wandelde naar huis, door dezelfde straat, zag ik mezelf weer als meisje. De muren en stenen gaven me die herinnering terug. Huizen en straten zijn als een archief waarin je verleden wordt bewaard.”
Lees HIER het verhaal van Lena Ponamorova, die vorige maand Marioepol ontvluchtte (Trouw, 22 april 2022).
Poetin en de geur van de KGB
Elke keer als er iets groots gaande in Oekraïne, probeer ik Miroslav Marinovitsj te ontmoeten. De vice-rector van de Katholieke Universiteit is altijd zo goed in staat te verwoorden wat er leeft in intellectueel Lviv. Ook dit keer had hij een boodschap voor ons: onderhandelen met Poetin is niet mogelijk, waarschuwt hij. “Wij kennen Poetin beter dan jullie. Het is tijd voor een echte oplossing voor deze crisis.”
Een interview over de ‘logica van de KGB’, die hij als oud-dissident ruiken kan.
Lees HIER het volledige interview met Miroslav Marinovitsj (Trouw, 8 april 2022).
De vele kind-vluchtelingen in Oekraïne
Uzhgorod: kind-vluchtelingen uit Kiev, Charkiv en de Donbas. Foto: © MD
Volgens Unicef is inmiddels twee derde van alle Oekraïense kinderen op de vlucht. De afgelopen weken reisde ik per trein van de stad Uzhgorod naar Dnipro, en onderweg ontmoette ik overal de jongste slachtoffers van de oorlog. Ook de conductrice van mijn treincoupé, Olya, evacueerde veel kinderen van oost naar west. Haar eigen zoontje zit vast in Melitopol, een stad die door de Russen is bezet.
Luister HIER naar mijn radioreportage (10 min, Radio 1 Bureau Buitenland 18 april 2022).
Lezen & luisteren
**4 april 2022: Oekraïne kampt met een golf van getraumatiseerde vluchtelingen. Maar ook de psychologen zijn gevlucht. Lees…
**5 april 2022: Rusland wil het hele zuiden van Oekraïne veroveren, onthulde een Russische generaal. De 84-jarige Odessiet Vitali Oplatsjko reageert. Lees…
**8 april 2022: Bij een raketaanval op het treinstation van Kramatorsk komen tientallen burgers om het leven. Zij probeerden juist te vluchten. Luister…
**14 april 2022: Er zijn berichten dat Oekraïners vanuit de bezette gebieden massaal naar Rusland worden gedeporteerd. Wat weten we? Luister…
**15 april 2022: Oekraïne is al bijna aan de derde mobilisatie-golf toe. De een gaat graag het leger in, de ander duikt liever onder. Lees…
Dnipro in Paassferen. Foto’s: © MD
**17 april 2022: Het offensief in de Donbas brengt massa’s vluchtelingen naar Dnipro. Daar worden zij met liefde opgevangen. Lees…
Anja Tselm en haar geliefde Misja. Foto uit archief AT
**19 april 2022: De geliefde van kinderarts Anja Tselm moest in het leger, en dus trouwden ze met elkaar. Dat was lang niet zo eenvoudig. Lees…
**20 april 2022: De val van Marioepol lijkt onvermijdelijk, maar de wapenleveranties komen op stoom, en zelfs de Oekraïense boeren verzetten zich. Luister...
**23 april 2022: De evacuatie van bewoners uit het frontgebied gebeurt door vrijwilligers. Een verhaal over de helden van Voloske. Lees…
‘Shelter’ in Voloske / evacuaties vanuit de Donbas. Foto’s: © MD / Facebook JT Rogala
Over Standplaats Lemberg:
Als correspondent doe ik dagelijks verslag voor Radio 1 en Dagblad Trouw. Maar omdat de mooiste verhalen niet in artikelen of radio-reportages te vatten zijn, krijg je die elke drie weken in je inbox via Standplaats Lemberg.
Lees hier meer, en klik hier voor het Archief.
Ken je iemand die ook interesse heeft voor Standplaats Lemberg? Deel deze inschrijflink met diegene die meer verhalen wil horen uit Midden- en Oost-Europa, of maak reclame op social media.
Wil je mij en mijn werk steunen? Dat kan je doen door betalend abonnee te worden. Klik hiervoor op Subscribe.
Een eenmalig financieel hart onder de riem kan ook! Doe dat via Tikkie.
Ideeën, vragen of suggesties? Mail mij op mdriebergen[@]hotmail.com of stuur een DM op Twitter.
De volgende editie is over drie weken. Tot dan!